آیات 48 و 123 سوره بقره

وَاتَّقُواْ یَوْماً لاَّ تَجْزِی نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً وَلاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ هُمْ یُنصَرُونَ (48)‏

  و از آن روز بترسید که کسى مجازات دیگرى را نمى‏پذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته مى‏شود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یارى مى‏شوند.  «48»  

وَاتَّقُواْ یَوْماً لاَّ تَجْزِی نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً وَلاَ یُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ تَنفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ هُمْ یُنصَرُونَ (123)

از روزى بترسید که هیچ کس از دیگرى دفاع نمى‏کند؛ و هیچ‏گونه عوضى از او قبول نمى‏شود؛ و شفاعت‏، او را سود نمى‏دهد؛ و [از هیچ سوئى‏] یارى نمى‏شوند!  «123» 

واژگان آیات 48 و 123 سوره بقره

عدل : عدالت ، عادل ( صفت مشترک برای مفرد و جمع مذکر و مونث ) ، داد ، ضد ظلم و جور ، نظیر و برابر ،

جزی : پاداش داد ، ادا کرد ، مفایت کرد

تقی : متقی ، پرهیزگار ، ترس از خدا و اطاعت امر او ، تقوی

شفع : جفت ساخت ، همراه کرد ، شفاعت کرد

اخذ : گرفتن ، شروع کردن (( اخذ نفسه = تعهد کرد   و  اخذ عنه = از او نقل کرد ))

یهودیان چون فکر میکردند اجدادشان از پیامبران بودند پس شفاعت آنان را خواهند کرد و با رشوه و پارتی می توانند جرائم خود را محو نمایند، مانند  عمل در این دنیا لذا خداوند هشدار می دهد که قضاوت بر مبنای عمل است  پس بر داشت از شفاعت در نفس خودش بد نیست هر چند در اینجا به ظاهر بنظر میرسد که موجب شفاعت از گناه می شود .

سئوال اول : ایا در اجرای عدالت خداوندی شفاعت پیامبران خلاف عدالت نیست ؟

سئوال دوم : اگر از ناحیه دوست و یا کسی مورد راهنمایی قرار بگیریم آیا این نوعی شفاعت نیست ؟

پاسخ به این سئوالات را در بررسی شفاعت در دنیا و آخرت می جوییم تا کار بردهای عملی شفاعت و مقایسه آن را با عدل را بدانیم .

باید در مورد شفاعت گفت :

1- گناهان با نا امیدی انجام می گیرد ولی شفاعت روزنه امید است

2- شفاعت در آخرین مرحله قیامت است

3- شفاعت فقط به اذن خداوند انجام می پذیرد نه حتی امامان

4- شفاعت یا بر اساس تکوین است و یا اراده خداوندی لذا در دنیا اسباب  دنیوی دارد مانند توبه ، استغفار ملائک و یا مومنین صورت می گیرد و در آخرت هست که توسط پیامبران انجام میگیرد (( لذا در این دنیا باید دنبال شفیع خود گشت و پیدا کرد چون طبق این گفته مومنین هم میتوانند شفیع همدیگر باشند و این از عدالت خداوند است ))

5- شفاعت سبب جسارت بر گناه نمی شود و نوعی مدیونی به همراه دارد که باید شخص قدر شناس باشد

باید یاد آور شویم که بر داشت ادیان مختلف از شفاعت بنا به اعتقاداتشان متفاوت است مانند بر داشت یهودیان از دین خویش که انتظار شفاعت از پیامبران خویش دارند حتی در این دنیا .

در شفاعت اگر جانب عدل را در نظر بگیریم باید بگوییم دور از ذهن است ، که حق پیامبران قبلی نیز در مقابل ستمی که افراد به جامعه و خود روا می دارند مورد عدل و شفاعت آن پیامبر قرار بگیرد ، زیرا اگر چنین باشد باید اصرار حضرت نوح در مورد فرزندش به نتیجه می رسید ، لذا بر این مبناست که خداوند عدالت را بر پایه عمل هر شخصی قرار داده است .

در واقع دفتر عمل خودمان را خداوند از زمان خلقت هر کسی به دست خودش داده تا اولین شفیع برای قیامت خود شخص باشد این است که هیچکس نمی تواند به وجدان بیدار خویش دروغ بگوید و یا با او مماشات کند طبق ایه قرآن چون خود شخص در مرحله اول شفیع خودش می باشد شفاعت پیامبران را خداوند نپذیرفته و مبنای قضاوت در قیامت را عمل خود آن شخص قرار داده است ، و از طرفی درمقابل خداوند رحمان هیچکس با توجه به شناختی که در آخرت پیدا می کند نسبت به خداوند مهربان حاضر نیست که شفاعت خودش را بکند چون می داند که چیزی از اعمالش از خودش و خداوند پوشیده نیست لذا فقط میماند که خداوند خود این قضاوت را انجام دهد

الهی عاملنا به فضلک ولا تعاملنا به عدلک

لذا باید چشم به فضل خداوند بر انسان داشت که قضاوت عادلانه ازآن اوست که ذره ای از اعمال ما را چشم پوشی نمیکند و این امر در مورد ما بسیار سخت خواهد بود پس نباید این زمانه پر دغدغه را  به غفلت و به راحتی از دست داد بلکه باید این صندوقچه اعمال را پر کزد از عمل خیر که هر کس پیشاپیش خود می فرستد و چون اینکار را خودمان انجام می دهیم بر این اصول است که ما مورد ماخذه قرار می گیریم بنظر شما در این چند صباح زندگی دنیوی و خاکی چقدر لذت کاذب نهفته است که انسان احمقانه با لذائذ جاودان آخروی تعویض می کند .